พระซุ้มกอ

พระซุ้มกอ  ตำนานการค้นพบพระกำแพงทุ่งเศรษฐีมีบันทึกไว้ว่ามีพระเจดีย์เก่า 3 องค์ บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ พระเจดีย์เก่าทั้งสามองค์ ชำรุดทรุดโทรมมาก พระยากำแพงเพชร (น้อย) ผู้ว่าราชการในสมัยนั้นได้รื้อพระเจดีย์ทั้งสามองค์ได้ค้นพบพระทุ่งเศรษฐีมากมายหลายพิมพ์และยังได้พบแผ่นลานเงินจารึกเป็นอักษรขอมโบราณได้พรรณนาเรื่องการสร้างพระพิมพ์ พร้อมพิธีสักการบูชา พระที่พบในเจดีย์มีดังนี้คือ พระกำแพงพลูจีบ พระกำแพงเมล็ดขนุน พระซุ้มกอพระกำแพงเปิดโลก (เมล็ดทองหลาง) พระเมล็ดน้อยหน่า พระนางกลีบบัวกำแพง พระเมล็ดมะลื่น พระนางกำแพงเมล็ดมะเมล็ด ฯลฯ
          วัดพระบรมธาตุ สันนิษฐานสร้างในสมัยกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี สร้างในสมัยพระมหาธรรมราชาลิไทย กษัตริย์แห่งกรุงสุโขทัยได้โปรดสร้างพระเจดีย์บรรจุพระบรมธาตุดังปรากฏในศิลาจารึก นครชุมหลักที่ 3   ต่อมาได้บูรณปฏิสังขรณ์ในสมัยพระยากำแพงเพชร (น้อย)   เป็นผู้ว่าราชการตรงกับสมัยรัชกาลที่ 5 มีเศรษฐีชาวกะเหรี่ยง ชื่อว่า พญาตระก่า ได้ขออนุญาตทางผู้ว่าราชการจังหวัดทำการบูรณปฏิสังขรณ์ด้วยความเลื่อมใสศรัทธา โดยได้นำช่างชาวพม่า ทำการรื้อถอนเจดีย์ ซึ่งเดิมมี 3 องค์ สร้างขึ้นใหม่เป็นเจดีย์องค์เดียว เป็นเจดีย์ทรงพม่า สร้างเสร็จในปี พ.ศ. 2419 และอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุที่บรรจุในเจดีย์องค์เก่า ซึ่งบรรจุในภาชนะรูปสำเภา มีพระธาตุอยู่ 9 องค์มาบรรจุในเจดีย์องค์ที่สร้างใหม่ ในปี พ.ศ. 2449 หลานพญาตระก่า ได้นำยอดฉัตรจากเมืองย่างกุ้งมาประดิษฐานที่ยอดพระเจดีย์ ซึ่งยังคงอยู่จนถึงทุกวันนี้